Triệu chứng bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ

Các chuyên gia dự báo, nguy cơ virus viêm gan bí ẩn (viêm gan lạ) xâm nhập vào Việt Nam là rất cao, vì vậy cần cảnh giác, chủ động tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh viêm gan, phát hiện bệnh sớm để can thiệp điều trị.

Viêm gan bí ẩn là gì?

Viêm gan bí ẩn là tình trạng gan bị viêm nhiễm chưa xác định rõ nguyên nhân ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên. Viêm gan gây ra do nhiều nguyên nhân, thường liên quan đến nhiễm virus. Phổ biến nhất là 5 loại virus viêm gan gồm virus A, B, C, D và E. Các virus khác như adenovirus, CMV, EBV… có thể gây viêm gan, nhưng trường hợp này rất hiếm.

Điều bất thường là trong số hàng trăm ca viêm gan bí ẩn đang được ghi nhận, không có bệnh nhân nào được tìm thấy mắc một trong 5 loại virus viêm gan phổ biến. Hiện các nhà khoa học đang nghi vấn Adenovirus chính là thủ phạm gây ra hàng loạt ca mắc viêm gan bí ẩn trên toàn cầu.

Theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến ngày 3/5/2022, thế giới đã ghi nhận khoảng 230 trường hợp trẻ bị viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân tại 20 quốc gia thuộc khu vực châu Âu, Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương, trong đó đã có 4 trường hợp tử vong và 17 trường hợp bệnh nghiêm trọng phải ghép gan.

Các ca viêm gan bí ẩn đã xuất hiện ở đâu?

Ngày 31/3/2022, Cơ quan an toàn y tế Anh (UKHSA) cảnh báo về tình trạng bệnh viêm gan bí ẩn khi 5 trường hợp viêm gan bí ẩn được ghi nhận ở Anh, song, những ca bệnh sớm nhất đã xuất hiện ở một bệnh viện của bang Alabama (Mỹ) vào tháng 10/2021. Các bác sĩ cho biết họ đang nhìn thấy điều gì đó bất thường, những ca viêm gan như vậy rất hiếm, vì các bác sĩ thường khám 4-5 trường hợp viêm gan không rõ nguyên nhân trong một năm. Kể từ đó, Vương quốc Anh báo cáo tổng cộng 114 ca viêm gan bí ẩn.

Mỹ có số ca viêm gan bí ẩn ở trẻ em cao tiếp sau Anh, với 27 ca, tiếp theo là Tây Ban Nha với 13 ca và Israel với 12 ca. Số lượng ca viêm gan bí ẩn nhỏ hơn cũng được ghi nhận ở Đan Mạch, Ireland, Hà Lan, Italia, Na Uy, Pháp, Romania và Bỉ. Đáng báo động, viêm gan lạ cũng lan đến Đông Nam Á khi Bộ Y tế Indonesia cho biết 3 bệnh nhi đã nhập viện và qua đời ở thủ đô Jakarta vì viêm gan cấp tính do virus bí ẩn. Trước Indonesia, tại Singapore cũng đã xác nhận 1 trường hợp viêm gan cấp tính ở bệnh nhi 10 tháng tuổi.

Đối tượng phổ biến mắc bệnh viêm gan bí ẩn

Dựa trên các điều tra dịch tễ, đối tượng phổ biến mắc bệnh viêm gan bí lạ hiện nay là trẻ em trong độ tuổi từ 1 tháng đến 16 tuổi không có bệnh kèm theo, hầu hết là dưới 10 tuổi và nhiều nhất là nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Đa số trẻ em mắc bệnh này trước đó đều khỏe mạnh. Một số trường hợp đã từng mắc Covid-19 hoặc nhiễm adenovirus trước đó.

Adenovirus là loại virus rất phổ biến ở người, đặc biệt là trẻ em. Gần như mọi đứa trẻ đều bị nhiễm adenovirus ít nhất 1 lần trước 10 tuổi. Trong đó, adenovirus type 41 chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa, là nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm dạ dày – ruột cấp tính ở trẻ em, điển hình là tiêu chảy, nôn ói và sốt, thường kèm theo các triệu chứng hô hấp. Virus adeno được coi là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây tiêu chảy trong các nghiên cứu về trẻ em nhập viện tại các nước phát triển, sau Rotavirus. Do vậy, khi có triệu chứng bất thường, phụ huynh cần đặc biệt lưu ý và đưa trẻ đi thăm khám sớm.

Vì sao viêm gan bí ẩn nguy hiểm?

Bà Maria Buti – Chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu về gan của châu Âu (EASL) cho biết: Mối quan ngại lớn của viêm gan lạlà mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hầu hết bệnh nhi mắc viêm gan bí ẩn có thể hồi phục sức khỏe hoàn toàn, hiếm khi để lại di chứng lâu dài, nhưng có một số trẻ chuyển biến nặng. Hiện đã có 17 bệnh nhi (khoảng 10% trong số những trường hợp được xác nhận) bị viêm gan nặng đến mức cần ghép gan, và có ít nhất 4 trẻ đã tử vong – Theo số liệu của WHO.

Các triệu chứng cảnh báo ban đầu của bệnh viêm gan lạ rất dễ nhầm lẫn với các triệu chứng bệnh truyền nhiễm về đường Hô hấp (cúm, viêm phổi,…) hay đường tiêu hóa (tiêu chảy cấp, tả, thương hàn,…), thậm chí Covid-19. Nhiều phụ huynh cứ nghĩ trẻ nhiễm Covid-19 mà không cần xét nghiệm, dẫn đến phát hiện và can thiệp điều trị muộn, có thể dẫn đến những biến chứng và hệ lụy đáng tiếc.

Các chuyên gia cảnh báo, dù viêm gan cấp chưa rõ nguyên nhân chưa xuất hiện ở Việt Nam nhưng cần thận trọng với căn bệnh mới này đã xuất hiện ở nhiều nước và có thể để lại hậu quả rất nặng nề nếu không chủ động dự phòng sớm.

Điều bất thường là trong số hàng trăm ca viêm gan bí ẩn đang được ghi nhận, không có bệnh nhân nào được tìm thấy mắc 5 loại virus viêm gan thường là A, B, C, D và

Triệu chứng của bệnh viêm gan bí ẩn

Hiện có 3 trẻ ở Indonesia đã tử vong do viêm gan lạ, nên nguy cơ lây nhiễm sang Việt Nam hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, việc phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh viêm gan bí ẩn rất quan trọng và cần thiết, dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo mà Ba Mẹ cần phải theo dõi.

Đầu tiên, trong nhiều trường hợp, trẻ nhiễm adenovirus sẽ có các triệu chứng tiêu hóa, bao gồm nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, sốt, nước tiểu sẫm màu hay phân nhạt màu. Triệu chứng đặc trưng nhất cần cảnh giác là vàng da hay vàng mắt. Các xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy trẻ cũng có nồng độ men gan cao bất thường, dấu hiệu của tình trạng viêm hoặc tổn thương gan.

“Hiện nay, nguy cơ trẻ phát triển viêm gan vẫn cực kỳ thấp. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cảnh giác với các biểu hiện điển hình, dễ nhận thấy nhất là vàng bên trong lòng trắng của mắt. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu cảm thấy lo lắng”, Tiến sĩ Meera Chand, Giám đốc lâm sàng về các bệnh nhiễm trùng mới nổi tại UKHSA, cho biết.

Do adenovirus vừa lây theo đường hô hấp, đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp nên việc tuân thủ các biện pháp vệ sinh thông thường lây nhiễm theo đường hô hấp như đeo khẩu trang, không tụ tập, giữ khoảng cách là quan trọng.